پس لرزه ی مواد مخدر (1)

زندگی در یک دنیای رنگارنگ خیالی که در آن همه آرزوها و خواسته ها دست یافتنی هستند، چقدر لذت بخش است..! دنیایی که در آن همه شادند، همه خوش خلق و پرانرژی و در آن زیبایی ها، زیباترند و تا عمق وجود انسان نفوذ می کنند. اما ناگهان در اوج لذت و سرمستی همه چیز تاریک و خاموش و نابود می شود . گویا آنچه دیده ای رویا و یا کابوسی بیش نبوده است. تو افسرده، گنگ و ناتوان ، بربرهوت دنیای خیالی خویش ایستاده ای و حتی دریغ از قطره اشکی که بر گورستان آرزوهای بر باد رفته بتوان ریخت...

«مریم رامشت»، روان شناس مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه علم و صنعت ایران می گوید: به طور کلی هیچ ماده شیمیایی در اصل خوب و یا بد نیست و این بستگی به استفاده ای دارد که از آن می کنیم .

وی معتقد است: بسیاری از داروها اگر در موقع مناسب استفاده شود، نتیجه نجات بخشی دارد، لیکن در اثر سوء مصرف، مضرات زیادی خواهد داشت. به گفته او داروهای محرک روانی نیز در پزشکی برای موارد متعددی درمان بخش است. مثلاً در برخی از اختلالات کودکان بیش فعال، کاهش تمرکز، بیماری نارکوپسی و ... استفاده از این داروها نه تنها ضرری ندارد، بلکه نجات بخش است. به طور کلی موادی که مورد سوء مصرف قرار می گیرند، به دو دسته محرک و مخدر تقسیم می شوند.

رامشت می گوید: آمفتامین ها جزو این دسته از مواد هستند که اولین بار در لابراتوار به شکل قرص ساخته شدند که اثرات درمانی خاصی داشتند، خصوصاً در درمان افسردگی های ناشی از کهولت، استفاده از این دارو علاوه بر آن که خلق را بالا برده و باعث افزایش انرژی می شد، در کاهش اشتها نیز اثر گذاشته و برای درمان چاقی نیز مورد استفاده قرار می گرفت. این گروه از داروها روی برخی از گیرنده های مغز به نام «دوپامین» اثر می گذارد. این گیرنده ها از واسطه های اصلی شیمیایی مغز محسوب می شوند که افزایش آنها باعث تحریک و انرژی زیاد و کاهش آنها منجر به کندی و افسردگی در فرد می شود.

وی گفت: در واقع آمفتامین با تحریک گیرنده های شیمیایی مغز منجر به افزایش انرژی، افزایش خلق و بالا رفتن اعتماد به نفس در انسان می شود و حتی در داروهای دوپینگ هم یکی از انواع این ماده مورد استفاده قرار می گیرد.

داروهایی که سیستم دوپامینی مغز را فعال می کنند، علایمی شبیه به افزایش خود به خودی دوپامین را در فرد ایجاد می کنند و دارای علایم جسمی و روانی دیگری نیز هستند مانند: احساس انرژی زیاد، هیجان بسیار زیاد، پرحرفی، بیش فعالی، اضطراب،  خشکی دهان و بینی، بازشدن مردمک، بالارفتن فشارخون و ضربان قلب، از دست دادن آب بدن و ایجاد توهمات شنوایی، بینایی و لامسه .

این روان شناس در مورد داروهای خیابانی (اکستازی ) می گوید: داروهای خیابانی به طور مصنوعی و غیر مجاز در لابراتوارها ساخته و فروخته می شوند که از جمله آن قرص های شادی آوری است که به نام اکستازی، خلسه، شیشه، یاشابو، آدم و حوا، یخ (در آمریکا) معروف هستند.

رامشت افزود: قرص اکستازی، به معنای لذت یا شادی عمیق برخلاف نامش داروی مفید نبوده و از دهه هشتاد در اروپا غیر قانونی و ممنوع اعلام شد. وی توضیح داد: قرص اکستازی از مشتقات آمفتامین است، در سال 1914 برای اولین بار توسط شرکت داروسازی آلمان تولید شد. در آن زمان متخصصان امیدوار بودند که بتوانند از این قرص استفاده درمانی زیاد بکنند.

این قرص در چند دهه مورد استفاده قرار گرفته است، اما به دلیل عوارض زیادی که بر جای گذاشت به طور کلی مصرفش ممنوع شد تا این که بار دیگر در دهه ???? میلادی مصرف آن در میان نوجوانان و جوانان غرب رایج شد. این جوانان در مجالس رقص از این قرص ها استفاده می کردند تا این که در سال ???? مصرف این قرص غیر قانونی و حمل و داشتن آن نیز، جرم اعلام شد. در تمام کشورهایی که عضو کنوانسیون سازمان ملل هستند، از جمله ایران مصرف مواد روانگردان جرم است و هرچند که در قانون مبارزه با مواد مخدر ایران نامی از اکستازی نیامده است، لیکن مصرف آن غیر قانونی است و دست قانونگذار برای برخورد باز است .

رامشت در مورد «اکس » و عوارض آن نیز مطالبی عنوان کرد و گفت: اکس ماده ای توهم زا و محرک است و به صورت پودر نیز موجود است .

تولید کنندگان این قرص ها که عمدتاً در اروپای غربی و جنوب آسیای شرقی هستند، این قرص ها را در بیش از صد نوع، صد رنگ و با اسامی فریبنده در اختیار جوانان و نوجوانان قرار می دهند تا بدین ترتیب آنان را برای مصرف این مواد تشویق و ترغیب کنند.

قرص های شادی آور در کمتر از یک ساعت خلق فرد را بالا برده و احساس لذت بخش و شادی آوری در او ایجاد می کند.

مصرف کننده در تخمین فاصله ها دچار مشکل شده، دچار توهم در شنوایی، بینایی و لامسه می شود، اعتماد به نفس به طور موقت افزایش می یابد و شخص را نسبت به آینده به طور فزاینده امیدوار می نماید و شخص خود را در دنیایی می بیند که همه آرزوهای او دست یافتنی هستند. وی افزود: اکس، حس صمیمیت را در فرد افزایش می دهد و احساس می نماید که با هر کسی می تواند ارتباط برقرار کند. استفاده کنندگان از این قرص ها دچار حالات شیرین و بد می شوند. عده ای می گویند که در آن چند ساعت سرخوشی، صدای موسیقی می شنوند و یا رنگ های زیبا و خاصی را می توانند ببینند.

این حالات به شخصیت هر کسی بستگی دارد. جوانانی که اقدام به مصرف این قرص ها می کنند به دلیل این که دچار توهماتی در بینایی، شنوایی و دیگر حواس می شوند، بدون اینکه متوجه خطرات آن بشوند، دست به کارهایی می زنند مانند پریدن از بلندی، بیرون پریدن از ماشین در حال حرکت و ...

با توجه به این که قرص های شادی آور، انرژی را به شدت افزایش می دهد، می تواند حالت های پرخاشگری و توهم را در تداوم مصرف افزایش دهد و موجبات صدمه زدن به دیگران را فراهم آورد، از این رو کنترل فرد مصرف کننده در این شرایط بسیار دارای اهمیت است.

افراد مصرف کننده از قرص های شادی آور اکس بعد از این که تأثیر حاد اکس را بعد از سه تا شش ساعت از دست می دهند، کاملاً حالات خود را به یاد می آورند و در بعضی از موارد فرد از این که تعادل روانی خود را از دست داده و دست به کارهایی زده است که در شرایط عادی به هیچ وجه انجام نمی داده و به شدت دچار گناه، پشیمانی،  افسردگی  و نهایتاً تفکرات خود تخریبی همچون خودکشی و یا گرایش مجدد به مصرف خواهند شد که در صورت استفاده مکرر از این قرص پس از مدت کوتاهی به طرز دردناکی جان می سپارند.

قرص اکستازی به عنوان محرک ، درجه حرارت بدن، فشارخون  و ضربان قلب را افزایش می دهد و از طرف دیگر از آنجا که این قرص تنها نیز مصرف نمی شود و معمولاً در پارتی ها همراه با مشروبات الکلی مورد استفاده قرار می گیرند، این مسئله باعث کم آبی شدید بدن می شود و در اثر ایست قلبی و عروقی جان می دهد.

مصرف این قرص ها به کبد و کلیه آسیب می رساند و فشارخون را بالا می برد و در یکی از حمله های فشارخون که معمولاً از عوارض اجتناب ناپذیر مصرف اکس است، خونریزی مغزی ایجاد خواهد شد. مصرف طولانی مدت و زیاد اکستازی منجر به اختلال درک و تفکر بدبینی گزند و آسیب، توهمات شنوایی و بینایی و در نهایت نوعی جنون پارانوئیدی (شبیه اسکیزوفرنی) و بروز علائم سیستم عصبی چون بی حسی و پرش عضلانی در فرد می شود که در مصرف کوتاه مدت این حالات ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد.

منبع: ایرنا